تابلو برق
تابلو برق عبارت است از فضايی که تجهيزات برقی در آن نصب می شوند. در تعريف تابلو برق لزومی ندارد آن را حتما يک فضای بسته فلزی بدانيم بلکه فضای بسته فلزی، نوعی از تابلو محسوب می شود. مشکلات ناشی از نصب تجهيزات و خطرات ناشی از عوامل محيطی و پديده هايی مانند اتصال کوتاه که در تجهيزات الکتريکی روی می داد و در دسترس بودن تمام قسمت های برقدار از سوی اپراتور، سازندگان را بر آن داشت تا ايمنی بيشتری را تامين کنند، از اين رو تابلو برقها به شکل محفظه بسته طراحی شدند تا تجهيزات داخل آن غير قابل دسترس باشند.
انواع تابلو برق از لحاظ ساختار
تابلو برق Metal Enclosed
تابلوهايی به شکل محفظه تمام بسته فلزی که تمام تجهيزات الکتريکی اعم از کليدها، ترانس های جريان و ولتاژ، لوازم اندازه گيری، شينه ها و … در داخل آن نصب می شود. این تابلوها به دو دسته تقسیم می شوند:
۱- تابلوهای Metal Clad: اين نوع تابلو برق نوعی از تابلوهای Metal Enclosed هستند که در آنها، محفظه های مختلف از يکديگر جدا شده اند. اين امر باعث می شود تا اگر خطايی در يکی از محفظه ها روی دهد، اين خطا به محفظه های ديگر انتقال پيدا نکند و ساير محفظه ها نيز تحت تأثير آن آسيب نديده و محفوظ می مانند.
تابلو Metal Clad به چهار بخش تقسيم می شود:
– محفظه باسبار
– محفظه سر کابل
– محفظه LV (کنترل) که تجهيزات اندازه گيری، حفاظتی و کنترلی در آن قرار می گيرند.
– محفظه کليد
۲- تابلوهای Compartment Type: اين نوع تابلوها نوعی از تابلوهای Metal Enclose هستند که در آنها، محفظه های مختلف از يکديگر جدا نشده اند.
تقسیم بندی تابلو برق ها
۱- تابلو برقهای فیکس Fix
– تابلو برقهای ایستاده چند منظوره (Multi Purpose): این تابلو برقها به صورت ایستاده قرار می گیرند و تابلوهای چند منظوره می باشند و داخل انها می توان تجهیزات کنترل، قدرت، پنوماتیکی و … نصب کرد.
– تابلو برقهای دیواری (Wall Mounting): این تابلو برقها به دو دسته تابلو برقهای روکار (On Surface) و تابلو برق های توکار (Flush Mounting) تقسیم می شوند.
– تابلو برقهای رک (Rack): تابلو برق هایی هستند که حالت قفسه قفسه دارند و محفظه های اندازه گیری، الکترونیکی، کنترل و مخابراتی و … روی انها نصب می شود.
تابلو برقهای Swing نوعی از تابلوهای Rack هستند که دارای در متحرک می باشند و مزیت آنها این است که پشت تجهیزات آن قابل رویت است و دسترسی به پشت تجهیزات فراهم است. این مدل بسیار گران قیمت است و درب آن هم شیشه ای است.
۲- تابلو برقهای کشویی Withdraw able
– تابلوهای کنترل موتورها (Motor Control Center (MCC: این تابلوها به صورت کشویی ساخته می شود و برای کنترل موتورها ساخته می شوند. تابلو برق های کشویی بسیارگران هستند.
– تابلوهای مرکز قدرت (Power Center): این تابلوها برای تغذیه تابلوهای MCC استفاده می شوند و یک تابلوی توزیع است و می تواند چند تا تابلوی MCC را تغذیه کند. در این تابلوها کلیدها بیشتر از نوع هوایی هستند و بعد از پست اصلی استفاده می شوند.
۳- تابلو برق های مدولار
تابلو برق های مدولار، نوع پیشرفته تابلو برق های فیکس ایستاده است. هر فیدر به شکل یک مدول در تابلو نصب شده و به وسیله یک صفحه فلزی از فیدر بالایی و فیدر پایینی خود جدا می شوند و از لحاظ دسترسی به سر کابل به دو نوع کلی تقسیم می شوند:
– دسترسی از پشت
– دسترسی از جلو
در این حالت معمولا در کنار درب اصلی تابلو درب کوچکی به نام درب کناری تعبیه شده و اتصالات کابل ها به فیدرها از طریق این درب انجام می شود این نوع سلول ها را از لحاظ محل ورود سر کابل های ورودی و خروجی می توان به ورود از بالا و ورود از پایین تقسیم نمود.
در طراحی يک تابلو بايد موارد زير در نظر گرفته شود:
– شرايط محيطی (جهت بهره برداری)
– شرايط لازم برای نصب
– شرايط حفاظتی
انواع تابلو برق از لحاظ محل نصب
– داخلی (Indoor): تابلو در فضای بسته مانند داخل سالن يا سوله نصب می شود.
– فضای باز (Outdoor): تابلو در فضای باز نصب می شود.
انواع تابلو برق از لحاظ ايستایی
تابلو برق ايستاده (Self Standing / Free Standing): تابلو حالت خود ايستا دارد. ( نياز به مهار آن توسط سازه ی ديگری نيست و يا به ديگری تکيه ندارد.)
تابلو برق ديواری (Wall Mounted): تابلوهايی که روی ديوار نصب می شوند. اين تابلوها اگر روی سطح ديوار نصب شوند، روکار، Surface Mounted و اگر داخل ديوار جاسازی شوند، توکار، Flush Mounted يا Recessed Mounted ناميده می شوند.
انواع تابلو برق از لحاظ سطح ولتاژ
تابلو برقها از لحاظ سطح ولتاژ به سه دسته تقسيم می شوند:
تابلوهای فشار ضعيف (LV) تا ۱۰۰۰V
تابلوهای فشار متوسط (MV) از ۱۰۰۰ تا ۶۳۰۰۰ V
تابلوهای فشار قوی (HV) از ۶۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ V
۱- تابلوهای فشار ضعيف
تابلوهای فشار ضعيف در سطح ولتاژ کمتر از ۱۰۰۰V قرار دارند. مطابق IEC60439-1 تابلوی فشار ضعيف ترکيبی است از يک يا چند وسيله قطع و وصل (Switching Device) فشار ضعيف همراه با تجهيزات کنترلی، اندازه گيری، نشانگر، حفاظتی، تنظيم کننده و … مربوط به خود که نحوی کامل نصب و سوار شده و کليه Interconnection ها و اتصالات الکتريکی و مکانيکی داخلی و قطعات ساختمانی را شامل گردد. ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعيف معمولا تا ۶۹۰V و ولتاژ سرويس تا ۴۰۰V می باشند.
تابلوهای فشار ضعيف معمولا در دو نوع زير ساخته می شوند:
تابلوی ايستاده (Fix) ثابت
تابلوی ايستاده (Withdraw able) کشويي
۲- تابلوهای فشار متوسط
تابلوهای فشار متوسط در سطح ولتاژ بين ۱۰۰۰V تا ۳۶۰۰۰V قرار دارند. اجزای اصلی يک تابلو فشار متوسط شامل بدنه، کليد (دژنکتور) و يا کنتاکتور فشار متوسط، رله، باسبار، ترانسفورماتور ولتاژ و جريان، لوازم اندازه گيری و تجهيزات کنترلی می باشد.
تابلوهای فشار متوسط به دو دسته کلی تقسيم می شوند:
تابلوهای فشار متوسط ثابت (Fix)
تابلوهای فشار متوسط کشويی (Withdraw able)
کولر تابلوبرق
کولر های تابلو برق بنتلی در انواع کولر تابلو برق دیواری، کولر تابلو برق سقفی و کولر تابلو برق کانالی سیستم هایی هستند کا با استفاده از یک سیستم تراکمی هوای داخل تابلو برق ها را تهویه و خنک می کنند.