امروزه برای تولید هوای مطبوع و کنترل دما در بسیاری از امکان عمومی،تجاری و صنعتی از سیستم های هواساز استفاده می شود با استفاده از هواساز میشود در همه ی فصول سال دمای مناسبی در محیط ایجاد کرد و همچنین سیستم هواساز با استفاده از دمپرهای خروجی و ورودی هوا و فیلترهای متعدد سبب تازه سازی هوا در محیط می شود. در بسیاری از مناطق عمومی نظیر سینما،رستوران ها ،مراکز خرید و هایپر مارکت ها،مساجد ،ادارات،موزه ،باک ها ،تالارهای بورس،بیمارستان ها و هتل ها از هواساز به عنوان عالیترین روش تهویه مطبوع مرکزی در سرتاسر دنیا استفاده می شود.سیستم گرمایش هواساز با استفاده از کویل گرمایی هواساز که با استفاده از آب گرم و یا بخار آب تغذیه می شود در فصول سرد سال ایجاد گرمای مطبوع و یکنواختی در محیط می کند . همچنین در فصول گرم سال کوئل سرمایشی با استفاده از آب سرد و یا گاز مبرد دمای محیط را تا دمای دلخواه پایین می آورد.

هواسازها ی ساختمانی یا AHR HANDELING UNIT شکلی سیستم تهویه مطبوع می باشند که امروزه به یکی از عالیترین سیستم های سرمایش و گرمایش در جهان تبدیل شده اند . این سیستم ها با استقلال کردن واحدهای مسکونی از یکدیگر در تامین هوای سرد و گرم با یکی از پارمترهای گرمایش با آبگرم – گازسوز – هیت پمپ – یا المنت برقی نقش به سزائی جهت حذف رادیاتور – فن کوئل یا گرمایش از کف ایجاد می کنند.

برای ایجاد هوای تازه در محیط ،دمپرهای هوای ورودی و هوای برگشت کاملا قابل تنظیم بوده و می توان میزان ورود و خروج هوا را مدیریت کرد.فیلترهای متعددی در هواساز به کار گرفته می شود تا مانع ورود گرد و غبار ،حشرات ،ذرات جامد معلق در هوا به هواساز شوند .علاوه بر وجود فیلترهای موجود در هواساز امکان اضافه نمودن فیلترهایی نظیر فیلتر کیسه ای،فیلتر کاغذی،نمدی و رول فیلتر به هواساز می باشد تا با استفاده از این فیلترها هوا کیفیت بالاتری داشته باشد. در هواساز ها برای توزیع مناسب هوا در کانال ها از فن سانترفیوژ استفاده می شود با استفاده از فن سانترفیوژ، هوای مطبوع کاملا یکنواخت در کانال ها پخش می شود

هواسازها به دو قسمت تبخیری و تراکمی تقسیم می شوند ودرواقع دستگاهی است که گردش هوا را در تهویه سرمایش و گرمایش کنترل می کند .

اکثرا هواسازها جعبه بزرگی هستند که شامل دمنده – کویل های گرم و سرد – محفظه فیلتر – صدا گیرو دمپرهستند.

توضیحی برای دستگاه هواساز با هوای دوگانه

در برخی ساختمان ها شاید شرایط هوای مورد نیاز بخش های مختلف با هم متفاوت باشد. به عنوان مثال، بخشی از ساختمان به حرارت و رطوبت و قسمت دیگر به برودت و خشكی هوا احتیاج داشته باشد. در این صورت فقط راه حل استفاده از سیستم تهویه مطبوع با هوای دوگانه است. همچنین، در مواردی كه احتیاج به كنترل دقیق شرایط هوای رفت باشد باید از این سیستم استفاده كرد. در شكل یك دستگاه هواساز دو منطقه ای نشان داده شده است. همچنین بخش M نشان دهنده محفظه مخلوط كننده و دمپرهای C برای كنترل مقدار جریان هوا استفاده می شود.

در سیستم هوای دوگانه، دستگاه هواساز از دو بخش تشكیل می شود. در یك قسمت رطوبت گیری و سرمایش و در قسمت دیگر رطوبت زنی و گرمایش هوا انجام می گیرد. دو كانال هوای رفت دستگاه هواساز را به ساختمان متصل می كند. در یك كانال هوای گرم و مرطوب و در كانال دیگر هوای سرد و خشك جریان دارد. برای هر اتاق یا بخش ساختمان از این دو كانال انشعاب گرفته می شود و قبل از اتاق یا بخش خاص، هوای دو انشعاب به نسبت مناسب كه به وسیله دمپر و دریچه كنترل میزان هوا تنظیم می شود، مخلوط شده وارد اتاق می شوند. بدین ترتیب، هوای رفت به داخل اتاق ها می تواند برای هر شرایطی كه لازم باشد، تنظیم شود. در صورتی كه یك اتاق فقط به هوای سرد و یا فقط به هوای گرم نیاز داشته باشد، انشعاب مربوط به هوای دیگر مسدود می گردد.

قسمت های گوناگون دستگاه هواساز عبارتند از:

كویل پیش گرم كن
واحد رطوبت زن
كویل سرمایی و رطوبت گیر
كویل گرمایی
فن (بادزن)
كویل حرارتی كمكی (در صورت لزوم)
كویل برودتی كمكی (در صورت لزوم)
(SS,S): شرایط هوای رفت
(o) شرایط هوای خارج
(R ) شرایط هوای برگشت (شرایط هوای داخل ساختمان)
(RR) مسیر بای پاس
(D) تخلیه.

برای انتخاب دستگاه هواساز نیاز به اطلاعات زیر می باشد :

۱- افت فشار استاتیكی طولانی ترین مسیر كانال یا هد استاتیكی فن
۲- حجم هوایی كه در واحد زمان از هواساز عبور می كند.
۳- بارهای سرمایی و گرمایی كلی ساختمان (اگر برای ساختمان بیش از یك هواساز استفاده می شود باید سهم هر هواساز از بارهای سرمایی و گرمایی كلی مشخص شود).

با اطلاعات بالا و مراجعه به كاتالوگ كارخانه سازنده مدل دستگاه و بعد بقیه ی مشخصات دستگاه مانند : نوع فیلترها، ظرفیت حرارتی كویل پیش گرم كن و اینكه با بخار آب یا آب داغ گرم می شود ، ظرفیت رطوبت زن (اگر از نوع بخاری است پوند در ساعت بخار و نیز فشار بخار كه اغلب ۱۵ پاوند بر اینچ مربع است)، قدرت موتور بادزن و غیره تعیین می شوند.